Αρχική Σελίδα
ΣΥΝΘΕΤΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
Αρχική Σελίδα I Συχνές Ερωτήσεις I Χρήσιμες Συνδέσεις I Site Map I Επικοινωνία
ΝΕΦΡΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ     ΣΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ 
Αποστολή με emailΕκτυπώσιμη μορφή
ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΗ

Πείτε μας τη γνώμη σας για το νέο site του Νεφρολογικού Ιατρείου Πάτρας

Πολύ καλό
Καλό
Χρειάζεται βελτιώσεις
ΔΞ / ΔΑ
ΠΡΩΤΕΪΝΟΥΡΙΑ

Τί είναι η πρωτεϊνουρία;

Ποιές μορφές πρωτεϊνουρίας υπάρχουν;

Ποιές είναι οι αιτίες με βάση το μηχανισμό πρόκλησης;

Ποιά τα συμπτώματα;

Πώς τίθεται η διάγνωση;

Ποιές εξετάσεις θα χρειαστούν για να εντοπιστεί η αιτία;

Ποιοί θεωρούνται επιβαρυντικοί παράγοντες;

Ποιοί πρέπει να ελέγχονται;

Γιατί είναι σημαντική η διάγνωση και η θεραπεία;

Υπάρχουν φάρμακα που μειώνουν την πρωτεϊνουρία;


Οι νεφροί έχουν σα βασική λειτουργία την απομάκρυνση άχρηστων ουσιών και του πλεονάσματος νερού και άλατος από το αίμα. Λαμβάνουν αίμα από τις νεφρικές αρτηρίες το οποίο διοχετεύεται στις δομικές μονάδες των νεφρών που είναι οι νεφρώνες. Ο κάθε νεφρώνας αποτελείται από το σπείραμα και το σωληνάριο.

Οι νεφροί έχουν σα βασική λειτουργία την απομάκρυνση άχρηστων ουσιών και του πλεονάσματος νερού και άλατος από το αίμα. Λαμβάνουν αίμα από τις νεφρικές αρτηρίες το οποίο διοχετεύεται στις δομικές μονάδες των νεφρών που είναι οι νεφρώνες. Ο κάθε νεφρώνας αποτελείται από το σπείραμα και το σωληνάριο.

Τα σπειράματα διηθούν το αίμα, απομακρύνοντας άχρηστες ουσίες από αυτό ενώ ταυτόχρονα εμποδίζουν την απομάκρυνση άλλων ουσιών όπως οι πρωτεΐνες. Σε βλάβη του σπειράματος ανιχνεύονται παθολογικές ποσότητες πρωτεϊνών στα ούρα. 

Εκτός από τη βλάβη του σπειράματος άλλες αιτίες αυξημένης αποβολής πρωτεϊνών είναι η ύπαρξη  μεγάλων ποσοτήτων πρωτεϊνών στο αίμα ή η μη δυνατότητα των σωληναρίων να επαναρροφήσουν της διηθημένες πρωτεΐνες.

Φυσιολογικά οι νεφροί αποβάλλουν λιγότερο από 150mg πρωτεΐνης την ημέρα.

O όρος πρωτεϊνουρία αναφέρεται στην ύπαρξη ποσότητας πρωτεΐνης στα ούρα μεγαλύτερης από τη φυσιολογική που θεωρείται μέχρι 150mg/ημ.

Οι πρωτεΐνες είναι δομικά στοιχεία όλων των τμημάτων του σώματος. Για παράδειγμα οι πρωτεΐνες του αίματος έχουν σημαντικότατες λειτουργίες όπως η προφύλαξη από τις λοιμώξεις και η πήξη του αίματος.

Η πρωτεϊνουρία ανάλογα με τη διάρκεια και τη χρονική της εμφάνιση διακρίνεται σε διαλείπουσα, εμμένουσα και ορθοστατική.

Διαλείπουσα: Είναι η συχνότερη μορφή. Συνήθως υποχωρεί χωρίς θεραπεία. Η σωματική άσκηση ή ο πυρετός μπορεί να την προκαλέσουν. Διαγιγνώσκεται αν σε επαναληπτικό έλεγχο το αποτέλεσμα είναι αρνητικό.

Ορθοστατική : Προκύπτει όταν ο ασθενής είναι σε όρθια ή καθιστική θέση ενώ η αποβολή πρωτεϊνης είναι φυσιολογική όταν είναι κλινήρης. Είναι συχνότερη σε νέα άτομα και σπάνια σε ηλικία άνω των 30 ετών.

Δεν είναι γνωστή η αιτία της.

Η διάγνωση τίθεται με τη συλλογή δύο δειγμάτων ούρων. Το ένα με τον ασθενή σε όρθια στάση και το άλλο ενώ ήταν κλινήρης για αρκετές ώρες.

Η ορθοστατική πρωτεϊνουρία δεν είναι επικίνδυνη και δε χρήζει θεραπείας. Υποχωρεί με την πάροδο της ηλικίας.

Εμμένουσα: Συνήθως υποδηλώνει πάθηση είτε των νεφρών είτε  άλλης προέλευσης  π.χ. καρδιακή ανεπάρκεια. Από το ιστορικό και τη φυσική εξέταση μπορούν να βρεθούν συστηματικές παθήσεις που να δικαιολογούν την ύπαρξη πρωτεϊνουρίας όπως ο διαβήτης.

Ανάλογα με την αιτία διακρίνεται στις ακόλουθες κατηγορίες.

Σπειραματική στην οποία η βλάβη εντοπίζεται στο σπείραμα και παρατηρείται στις παθήσεις που λέγονται σπειραματονεφρίτιδες. Η πρωτεΐνη που ανιχνεύεται είναι η αλβουμίνη.

Πρωτεϊνουρία από υπερχείλιση, όπου ανευρίσκονται αυξημένες πρωτεΐνες στο αίμα οι οποίες διηθούνται σε αυξημένα ποσά από το σπείραμα και στη συνέχεια αποβάλλονται με τα ούρα  κάτι που συμβαίνει στο πολλαπλούν μυέλωμα.

Σωληναριακή όπου τα σωληνάρια δεν μπορούν να επιτελέσουν σωστά τη λειτουργία της επαναρρόφησης των πρωτεϊνών μικρού μεγέθους πρωτεϊνών (β2-μικροσφαιρίνη, ελαφρές αλυσίδες ανοσοσφαιρινών) με αποτέλεσμα αυτές αφού διηθηθούν από το σπείραμα να αποβάλλονται με τα ούρα. Ο τύπος αυτός παρατηρείται σε παθήσεις των σωληναρίων και του διάμεσου χώρου.

Συμπτώματα

Συνήθως οι ασθενείς δεν αναφέρουν συμπτώματα. Εξαίρεση αποτελούν οι περιπτώσεις μεγάλης πρωτεϊνουρίας όπου μπορεί να παρατηρηθούν οιδήματα στα πόδια και στα βλέφαρα, ή/και αφρώδη ούρα.

Διάγνωση

Στις περισσότερες περιπτώσεις η ανίχνευση της πρωτεϊνουρίας είναι τυχαία. Άτομα που θα πρέπει όμως να ελέγχονται για την ύπαρξή της είναι οι διαβητικοί, οι υπερτασικοί, οι νεφροπαθείς ή άτομα με οικογενειακό ιστορικό νεφρικής νόσου.

Η διάγνωση της πρωτεϊνουρίας είναι σημαντική γιατί υποδηλώνει συνήθως νεφρική βλάβη και είναι προγνωστικός δείκτης τόσο της νεφρικής λειτουργίας όσο και καρδιαγγειακών συμβαμάτων

Ανιχνεύεται συνήθως εξετάζοντας τα ούρα με dipstick. Για επιβεβαίωση καθώς και για τον εντοπισμό της παροδικής λευκωματουρίας απαιτείται επανάληψη της εξέτασης.

Ποσοτικός προσδιορισμός πρωτεΐνης ούρων

Μετά τη διάγνωση ακολουθεί ο ποσοτικός προσδιορισμός της αποβαλλόμενης πρωτεΐνης είτε με τη γνωστή μέθοδο της συλλογής ούρων 24ώρου είτε με τον υπολογισμό του λόγου πρωτεΐνη /κρεατινίνη ούρων ή αλβουμίνη/κρεατινίνη ούρων  σε απλό δείγμα ούρων. Η εξέταση αυτή προτιμάται λόγω της ευκολίας της.  Οι τιμές είναι

  • <30mg/gr        Φυσιολογική απέκκριση
  • 30-300mg/gr   Μικροαλβουμινουρία
  • >300mg/gr      Σημαντική αλβουμινουρία.

Η συλλογή ούρων 24ώρου προτιμάται σε περιπτώσεις εγκυμοσύνης λόγω των μεγάλων διακυμάνσεων στο ποσό της αποβαλλόμενης πρωτεΐνης κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ανάλογα με την ποσότητα της αποβαλλόμενης πρωτεϊνης διακρίνουμε τους ακόλουθους τύπους

1.Μικροαλβουμινουρία

30 - 150 mg

2.Ήπια

150 - 500 mg

3.Μέτρια

500 - 1000 mg

4.Βαριά

1000 - 3000 mg

5.Nεφρωσικού τύπου

>3500 mg

Διαφορική διάγνωση

Ο ποσοτικός προσδιορισμός της πρωτεΐνης ούρων βοηθά συχνά στον εντοπισμό της αιτίας,  αφού βαριά πρωτεϊνουρία >3.5gr/ημ ή με πρωτεΐνη/κρεατινίνη ούρων >3.500mg/gr θεωρείται συνήθως σπειραματικής προέλευσης. 

Στον έλεγχο περιλαμβάνεται η εκτίμηση της νεφρικής λειτουργίας με προσδιορισμό  της κρεατινίνης, της ουρίας αίματος ενώ υπολογίζεται και ο σπειραματικός ρυθμός διήθησης που είναι ακόμα καλύτερος δείκτης.

Από τη μικροσκοπική ούρων φαίνεται αν συνυπάρχουν άλλα στοιχεία που να υποδηλώνουν την αιτία π.χ. αιματουρία σπειραματικής προέλευσης ή παρουσία μικροβίων.  Επίσης συνιστάται υπέρηχος νεφρών που θα αποκαλύψει τυχόν ανωμαλίες στο μέγεθος ή τη δομή τους.

Η βιοψία νεφρού έχει ένδειξη στις ακόλουθες περιπτώσεις:

  • εμμένουσα ήπια πρωτεϊνουρία (<2gr/ημ) αν συνυπάρχουν στοιχεία εξελισσόμενης νεφρικής βλάβης όπως επιδεινούμενη πρωτεϊνουρία, υψηλή αρτηριακή πίεση, παθολογικά ευρήματα στη μικροσκοπική ούρων ή αύξηση της κρεατινίνης και σε
  • νεφρωσικού τύπου πρωτεϊνουρία (>3.5gr) για την οποία δεν υπάρχει γνωστή αιτία.

Πρόγνωση-Θεραπεία

Η παροδική και η ορθοστατική πρωτεϊνουρία είναι καλοήθεις καταστάσεις και δε χρειάζονται αντιμετώπιση.

Η εμμένουσα πρωτεϊνουρία είναι δείκτης ύπαρξης αλλά και εξέλιξης νεφρικής νόσου καθώς και ξεχωριστός παράγοντας καρδιαγγειακού κινδύνου. Η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπισή της έχει διαπιστωθεί σε μελέτες ότι μειώνει τα ποσοστά εξέλιξης της νεφρικής νόσου και ελαττώνει την πιθανότητα καρδιαγγειακών συμβαμάτων.

Σε εμμένουσα ήπια πρωτεϊνουρία  χωρίς να συνυπάρχει νεφρική ανεπάρκεια, σπειραματική βλάβη, αρτηριακή υπέρταση, η πρόγνωση είναι καλή ακόμα και χωρίς θεραπεία. Πάντως αρκετοί νεφρολόγοι χορηγούν αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου, μια κατηγορία αντιυπερτασικών φαρμάκων που προκαλεί ελάττωση της λευκωματουρίας.

Σε εμμένουσα σοβαρή πρωτεϊνουρία όπου συνυπάρχει κάποιος από τους επιβαρυντικούς παράγοντες, συνήθως υπάρχει θεραπεία ανάλογη και με την αιτία.